Салом бериб кирмаган одамни ҳузурингизга қўйманглар (ҳадис).

Одамлардан ҳеч бир нарсани тиланиб сўрама. Ҳатто от устидан қўлингдан қамчинг тушиб кетса ҳам, ўзинг тушиб ол (ҳадис).

Тилини бефойда сўзлардан тийиб олмагунча киши имоннинг ҳаловати қандай бўлишини сезмайди (ҳадис).

Бировнинг молу мулкига тажовуз қилиш исломда йўқ (hadis).

Мўминларнинг ҳаммаси бир-бирларига биродардирлар. Уларнинг бири иккинчисидан ортиқ эмас, балки ортиқ-камлик тақвога қараб белгиланади.

Раҳм қилмаганга раҳм қилинмайди, кечирмаганни кечирилмайди ва бировнинг узрини қабул қилмаганнинг тавбаси ҳам қабул қилинмайди (ҳадис).

Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) айтадиларки: «Кимки бирор мўминга озор берса, гўё у менга озор берган бўлади. Менга озор берган Тангрига озор берган бўлади» (ҳадис).

Пайғамбаримиз (с.а.в.) айтганларки: «Инжилда шундай ибора бор: диёнатингга яраша жазо ёки мукофот олурсан, ўлчовингга яраша улуш олурсан».

Ҳеч бир ота ўз фарзандига хулқу одобдан буюкроқ мерос беролмайди.

Қайси бир мўмин ўз биродари ҳақига ғойибона дуода бўлса, бир фаришта бу бандага: “Сенга ҳам шундай бўлсин”, – деб туради.

Банданинг савоб тарозусида яхши хулқдан оғирроқ иш йўқдир. Унинг даражаси ҳатто намоз ва рўзанинг даражаси билан баробардир.

Банданинг молу дунёга қўйган ҳирси икки оч бўрининг қўй подасига қилган тажовузидан кўра зарарлироқдир. Зеро, бу билан у ўз дини-иймонига путур етказади.

У қандай эрки, хотинини қулни ургандек уриб, сўнг кечаси яна у билан бирга ётади?! (ҳадис)

Бойлик молу дунёнинг кўплиги билан эмас, балки нафснинг тўқлиги билан (ҳадис).

Рўза фақатгина ейиш-ичишдан сақланиш билан эмас, балки беҳуда, бемаъни ва ёмон сўзлардан сақланиш биландир. Агар бирор киши сени сўкса, сен унга: “Мен рўзадорман”, – деб узр айтгин.

Кураш тушиб йиқитган эмас, балки ғазаби келганда ўзини босиб олган одам кучлидир (ҳадис).

Киши вафо қилиш ниятида ваъда берган бўлса-ю, уни бажара олмаса – бу ваъдани бузгани бўлмайди. Аммо вафо қилмаслик нияти билан ваъда қилса – бу айни хилофдир.

Инсонга бир водий тўла мол-дунё берилса, у иккинчи водийни ҳам хоҳлайди. Иккинчисидан кейин учинчисини ва ҳоказо, унинг нафси тўймайди. Инсон кўзини фақат тупроқ тўйдиради. Кимки тавба қилса, Тангри уни кечиради.

Илмга нисбатан гўё чўпон каби посбон бўлинглар, лекин илмни фақат ривоят қилувчи бўлманглар (ҳадис).

Тиламчилик нима эканлигини билганларингда эди, бирорталарингиз ҳам бирор кишидан ҳеч нарса сўрамас эдингиз.

Сизларнинг ҳар бирингиз бамисоли чўпондирсизлар ва ўз қўл остиларингиздагиларга масъулдирсизлар. Подшоҳ ўз фуқароларига, эр ўз аҳлу аёлига, хотин эрининг уйига, ходим ўз хожаси молига, фарзанд ўз отаси мулкига масъулдир. Демак, ҳар бирларингиз масъулдирсизлар (ҳадис).

Дилозорларнинг ҳаммаси дўзахга маҳкум (ҳадис).

Хиёнат ва ёлғончиликдан бошқа ҳар бир нуқсон мўминда бўлиши мумкин.

Ҳар бир мўминнинг моли, обрўси ва қони бошқа мўмин учун ҳаромдир. Биродарини ҳақорат қилиши билан кишининг ёмонлиги билинур.

Кимки қалбини имон учун холис ва соғлом, тилини ростгўй, ўзини хотиржам, хулқини тўғри, қулоғини тингловчи, кўзини ибрат назари билан боқувчи қилиб олган бўлса, демак, у бахтлидир.

Икки хил қозилар борки, улар дўзахга маҳкумдирлар, бир хиллари эса жаннатийдирлар. Ҳақни билса-да, ноҳақ ҳукм чиқарадиган ёки умуман илми йўқ бўла туриб, ўз хоҳлаганича ҳукм чиқарадиган қозилар дўзахийдирлар (ҳадис).

Илм икки хилдир: бири қалбдаги илм бўлиб, у фойдалидир. Иккинчиси тилдаги илм бўлиб, у Тангри ҳузурида банда зарарига далил бўлади.

Пайғамбаримиз ҳадисларидан бирида бундай дейилган: «Билганларингизни бошқаларга ҳам билдиринглар. Динни осон қилиб кўрсатинглар, қийин қилиб юборманглар. Одамларни суюнтирадиган гаплардан гапиринглар, уларни турли таҳдидлар билан қўрқитиб, бездириб қўйманглар! Ғазабингиз хуруж қилса, сукут сақланглар!» Бошқа...

Ёшликда олинган билим тошга ўйилган нақш кабидир.

Бир соатгина илм ўрганиш бир кечалик ибодатдан яхши, бир кунлик дарс эса уч ой тутилган нафл рўзадан афзалдир.

Кишидаги энг ёмон хислат – ўта бахиллик ва ўта қўрқоқликдир.

“Салом” – Тангрининг ердаги исмларидан биридир. Бир-бирларингиз билан саломлашиб юринглар. Зеро, мўмин киши одамлар олдидан ўтиб бораётиб уларга салом берса, улар ҳам алик олишса, уларга саломни эслатгани учун бир даража кўп савобга эришади....

Киши кечалари бедорлик билан ибодат қилгани ва кундузлари рўзадор юргани билан бошқа номақбул ишлардан сақланмаса, бедорлигу, очу ташналикдан бошқа насибани қўлга кирита олмайди.

Сизларнинг яхшиларингиз – хушхулқ, ширин суҳбатлиларингиздир. Ёмонларингиз эса оғзини тўлдириб, эзмалик ила кўп гапирувчиларингиздир.

Ҳалол ҳам, ҳаром ҳам аниқ бўлди. Уларнинг ўртасида шубҳали нарсалар бор. Кўп одамлар буни билмайдилар. Кимки шубҳали нарсалардан сақланса, динини ҳам, обрўсини ҳам пок сақлаган бўлади. Кимки шубҳали нарсаларга тушиб қолса, ҳаромга ўтиб...

Яхши гумон қилиш ҳам яхши ибодат қилиш билан баробардир.

Ростгўйликда хавфу хатар кўрсанглар ҳам рост сўзланглар. Шунда нажот топасизлар. Гарчи фойда кўриб турган бўлсангиз ҳам ёлғондан сақланинглар. Чунки барибир ёлғоннинг охири вой.

Гумондан сақланинглар! Зеро, у ёлғон гапдан иборатдир. Бир-бирларингизни текшириб жосуслик қилманглар. Мол-дунё учун мусобақа қилманглар. Ўрталарингда ҳасад, адоват ва аразлаш бўлмасин. Тангрининг ўзаро биродар бандалари бўлинглар. Биров қўйган совчи устига, то улар ўзаро...

Яхши одам билан ўтириш гўё мушку анбардек, ёмон одам билан бирга бўлиш эса темирчининг босқони кабидир. Мушку анбари бор кишидан хушбўй ҳид таралади, сен ундан уни сотиб олишинг ёки хушбўй ҳидидан баҳраманд бўлишинг...

Мўмин киши ўзининг яхши хулқи билан кечаси қоим ва кундузи соимлар даражасига эришади.

Тангри қиёмат куни айтади: “Эй инсон фарзанди! Бетоб бўлдим, мени келиб кўрмадинг”. У одам айтади: “Эй раббим, сен бутун оламнинг Парвардигори бўла туриб мен сени қандай кўришим мумкин эди?” Тангри айтадики: “Фалончи одамни...

Тангри сизларнинг ташқи кўринишингиз ёки молу дунёнгизга эмас, балки дилларингизга ва ишларингизга қараб баҳо беради.

Одамларнинг яхшиси — ғазаби секин келиб, аслига тез қайтадиганидир. Уларнинг ёмони эса — ғазаби тез келиб, аслига секин қайтадиганидир. Ғазаби секин келиб, секин кетса ёки тез келиб тез кетса, бу ҳам дуруст.

Иймон жиҳатдан мўминларнинг комилроғи – хулқи яхши бўлгани ва хотинларга яхши муомала қиладиганидир.

Инсон хатони кўпроқ ўз тили билан содир қилади.

Узр (сўраладиган иш) ни камроқ қилинг.

Қуръонни ўқиб унга амал қилинглар. Ундан узоқлашиб ҳам кетманглар, унинг маъносига чуқур маъно бераман, деб хато ва муболағага берилиб кетманглар. Уни тирикчилик воситаси қилиб олиб, молу дунё орттиришга ҳам ўтманглар.

Sadaqaning afzali moʻmin kishining ilm oʻrganib, soʻng boshqa moʻminlarga ham oʻrgatishidir.

Иймон келтиришдан кейинги энг афзал амал — одамлар билан дўстлашишдир.

Саломлашиб юринглар, одамларга таом едиринглар, Тангри буюргандек ўзаро биродар бўлинглар.

Бир-бирларингиз билан саломлашиб юринглар. Шунда ўртангларда меҳр-муҳаббат уйғонади.

Одамлар ичида хотин кишига нисбатан ҳақлироғи унинг эридир. Эркак кишига нисбатан одамларнинг ҳақлироғи – бу унинг онасидир.

Ўлим келмасидан олдин тайёргарлигингизни кўриб қўйинг.

Қайси бирингизда жаҳлу ғазаб қўзиса, дарҳол сукут сақлашга ўтсин.

«Мендан ривоят қилинган бирор ҳадисни эшитганларингизда дилларингизга таниш, баданларингизга таъсир қиладиган ва ақлларингизга сиғадиган бўлса, демак, у менинг айтган ҳадисимдир. Аммо эшитган ҳадисларингиз бунинг аксидек бўлса, демак, у менинг айтган ҳадисим эмасдир».

Бирор киши гапирган пайтида у ёқ-бу ёққа қараб қўйса, демак бу гап омонатдир.

Қачонки хаёлингиздан бирор шубҳали фикр ўтса, уни тарк этинг!

Ким-кимни дўст тутса, севгисини билдириб қўйсин.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай баён қиладилар: “Сидқ, албатта, яхшиликка, яхшилик жаннатга етаклайди. Киши токи рост гапирар экан, у Аллоҳ ҳузурида “сиддиқ” деган номга сазовор бўлади. Ёлғон, албатта, бузуқликка, бузуқлик эса дўзахга элтади....

«Рухсат этилган нарсалар ичида Аллоҳга энг хуш келмайдигани — талоқдир».

«Мунофиқликнинг учта белгиси бор: ёлғон сўзлаш, ваъдасининг устидан чиқмаслик ва омонатга хиёнат қилиш».

Набий (с.а.в.) айтадиларки: «Тарозида яхши хулқдан оғир келадиган нарса йўқ» (имом Аҳмад).

“Ким Аллоҳга ва қиёмат кунига имон келтирган бўлса, яхши сўз айтсин, бўлмаса сўзламасин” (Бухорий).

Абу Ҳурайра (р.а.) дан ривоят қилинади: «Набий (с.а.в.): «Мўминларнинг иймони комилроғи хулқи яхшироғидир. Сизларнинг яхшиларингиз – хотинларига яхшилик қиладиганларингиздир», дедилар» (Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган).

304/1. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Менинг жоним Унинг ядида бўлган Зотга қасам, яқин кунларда сизларга (Исо) ибн Марям адолатли ҳукм чиқариш учун тушиб, хочни синдирадилар, чўчқани ўлдирадилар,...